zaterdag 25 juni 2011

Eén Treinrit, Twee Werelden

“De vrouw en kinderen van een machinist mochten altijd, altijd gratis met de trein mee”.
Ze vertelt heel trots aan de puberende jongens die bij haar zijn. Ik denk dat ze hun oma is, hoewel het niet aan haar af te zien is dat ze die leeftijd al heeft. De jongens luisteren maar met een half oor.
“En weet je wat ik mocht? Hoorde je me? Weet je wat ik mocht? Ik mocht twee-keer-per-jaar naar Frankrijk met de trein! Zomaar!”

Ze klinkt ook alsof ze daar best een tijdje gewoond heeft. Met een licht Frans accent. De eerste jongen is al afgehaakt en verdwijnt uit mijn gezichtsveld tussen de treinstoelen. De andere zakt nog meer als een ontevreden zoutzak tegen het raam aan. Oma blijft dapper de aandacht trekken.

“Weet je dat mijn neefje pas op zijn elfde voor het eerst met de trein ging? Dus het is ook helemaal niet raar om voor het eerst met de trein te gaan als je al zo oud bent!” De jongen probeert een lichte glimlach te onderdrukken. Raak.
“Maar ik ben al bijna dertien” mompelt hij zo ontevreden mogelijk.
“Nou, je bent twaalf, en het verschil tussen elf en twaalf is niet zo groot. Dus! Helemaal niet vreemd!”
“Ik heb wel in een metro gezeten”
“Oh, echt, waar dan? In welke stad?”
“Pfff. New York.” Hij grijnst toch wel een beetje trots.
“Zooo. Niet zomaar een stad. Zal ik je een geheimpje vertellen? De laatste keer dat ik in een metro zat was in... Bangkok! Dus we hebben allebei in een wereldstad in de metro gezeten!

Het jongetje verbergt zijn tevreden grijns.

Ik vraag me intussen af hoe dit joch al bijna dertien is en nog nooit in een Nederlandse trein had gezeten. Maar wel in een metro in New York. Altijd met de auto gegaan? Zijn zijn ouders dan ook zo rijk? Of heeft dat er niets mee te maken? Stel dat hij een kind van heel rijke ouders is, en altijd in de watten gelegd. Of juist in een spartaanse Mercedes, maar dan wel de beste. Dan is dit voor het eerst dat hij ziet hoe “gewone” mensen in de tweede klas reizen.

Hoe dan ook. Hij komt blijkbaar uit een heel andere wereld, dan de forensen om me heen. En veel rijken leven inderdaad ook in een heel andere wereld. Toch wel goed van oma dan, om die twee werelden een beetje dichterbij elkaar te brengen. En het zo stoer te maken.

vrijdag 24 juni 2011

Hoera! Nog meer Miljonairs!

Ra ra hoe kan dat nu. Afgelopen jaar zijn er wereldwijd 8,3% meer miljonairs bij gekomen. In Nederland alleen al zijn er 113000. En dat terwijl de kranten alleen maar vol staan over bezuinigingen. Hoe komen die miljonairs dan aan het geld? Het was toch overal op.

Wat voor goede dingen zouden de miljonairs voor ons allemaal gedaan hebben om zoveel geld te verdienen? Hebben ze het wel verdiend? Sommigen vast wel.

Samen hebben de miljonairs ongeveer 42 biljoen dollar aan vermogen. Dat is bijna drie keer de Amerikaanse staatsschuld. Misschien heeft de hele wereld bij elkaar wel net zoveel staatsschulden als de miljonairs aan vermogen hebben. Grappig. Zouden ze ons in één keer uit kunnen kopen.

Maar ja, ik weet niet of de miljonairs dat wel voor ons willen doen. Wie weet werkt dat helemaal niet zo, financieel. Misschien zijn ze ook wel bang dat wij niet meer willen werken, als wij geen schulden meer moeten aflossen, en geen rente betalen. Of misschien hebben ze zelf ook wel grote schulden, die ze anders niet kunnen afbetalen. Al weet ik dan niet precies aan wie.

Wat kopen die miljonairs eigenlijk wel? Mooie auto's, huizen, juwelen, exquise eten, jachten, prive vliegtuigen, antiek en kunst... Jammer, dat maak ik niet en heb ik niet. Zouden ze ook nog een filmpje of column van mij willen kopen? Zij hebben nog wel geld in deze tijd van bezuiniging. Meer broodjes van de bakker hebben ze vast niet nodig. Je kunt er maar zoveel van eten. Bakker hoef ik dan niet te worden. Ook niet voor arme mensen, want die hebben straks toch geen geld.

Of nee, wacht, misschien willen de miljonairs wel broodjes kopen voor de niet-miljonairs, om aan hen uit te delen. Om een beetje te werken aan een positief imago: “Miljonairs zijn ook o.k.”

woensdag 22 juni 2011

Atoomstroom stop je niet zomaar

Angela Merkel – en andere geschrokkenen – willen toch liever niet door met atoomstroom. Dat snap ik. Want hoewel de kans op een Tsunami hier iets kleiner is, zou een atoomramp hier minstens zo erg uitpakken als nu is gebeurd in Japan. Dus de kerncentrales gaan dicht blijven in Duitsland. De enigen die daar echt niet blij mee zijn, zijn de energiebedrijven die al hebben geinvesteerd in de huidige kerncentrales.

Zoals Vattenfall (betekent in het Zweeds nota bene “Waterval” – lekker verwarrend), E.on, EnbW en RWE. Vattenfall zegt afgelopen jaar nog twee derde miljard euro in de te sluiten centrales gepompt te hebben. Ongeveer de helft van een kwartaalwinst van het bedrijf. Natuurlijk, als hun centrales niet door mogen hoeven ze ook geen uranium-belasting meer te betalen. Maar dat andere geld zijn ze dan kwijt – want geen atoomstroom-inkomsten meer. En zeker geen atoomstroom-winsten. Dat vinden ze niet eerlijk. En de rechters geven hen al gelijk. Want de staat gaat met het besluit in tegen de in de grondwet vastgelegde eigendomsrechten van de energiebedrijven.

Tja. Dat is wel een probleem. Eigendom. Want de grondwet is ook heilig. Dan toch maar doorgaan? En wachten tot het een keer echt mis gaat? Kan ook.

Of vergoeden we de energiebedrijven voor hun investeringen, zelfs al kunnen wij er ook niet zoveel meer mee behalve een “Wunderwasserland speelparadijs in een oude kerncentrale” van maken? Dat zou wel kunnen, afkopen. En dat is ook waarschijnlijk het minimum waarop de energieleveranciers nu aansturen.

Waar halen we het geld dan vandaan? Omdat we al moeten bezuinigen? Tja. Dat is ook een probleem. Toch maar doorgaan dan? En wachten tot...

Ach. Als we oorlog moesten voeren, dan zouden we het geld gewoon bijdrukken. Dan zouden we de verliezen uiteindelijk wel verhalen op de verliezer van de oorlog. En als die het dan niet meer had, dan drukten we wel weer geld bij in Marshall-hulp, om ze er weer bovenop te helpen. Dus het geld blijft dan gewoon uit het niets bij gedrukt. We werken er wel voor, dat wel.

Is onze behoefte aan schone, veilige energie niet ook te zien als een oorlog? Of in elk geval als een strijd? Maar dan eentje die niet tegen iemand is, maar voor ons allemaal? Juist Duitsland snapt het nu al. Dit is wel een goede strijd.

dinsdag 7 juni 2011

En Wat Kosten de Commerciële Netten Ons?

De publieke omroepen kosten ons per dag, per persoon ongeveer 13,7 cent. Per gezin twee kwartjes. Reken maar uit: 800 miljoen budget, gedeeld door 16 miljoen Nederlanders, gedeeld door 365 dagen. Drie televisiezenders krijgen we daarvoor. Kost minder dan het kabelabonnement of het televisietoestel zelf. Ik was nog even vergeten te zeggen dat de radiozenders en overkoepelende organisatie ook uit die 13 en halve cent gaan. Anderhalve cent voor de radio, twee-en-half voor organisatie. En negen voor de tv.

Hogerop is bedacht dat het goedkoper moet.

Hoeveel kosten de commerciële zenders ons eigenlijk? Je kunt zeggen dat die zichzelf bedruipen. Maar dat is niet echt waar. Want die zenders halen hun budget uit advertentie-inkomsten – commercials dus – en sponsoring. Die betalen wij uiteindelijk ook, door de producten te kopen waar die tv-spots voor gemaakt zijn. Dat reclamebudget zit gewoon in de prijs van je colaatje of volksbolide verwerkt.

Dus, wij betalen ook de omzet van de commerciële zenders, met z'n allen. Voor SBS (SBS6, NET5, Veronica) was dat in 2009 14% van 2,8 miljard, dus 392 miljoen. Voor RTL was het in 2010 476 miljoen. Samen is dat 868 miljoen. Daar is dan nog niet het maken van de commercials bij geteld. Want dat betalen wij wel – indirect in de productprijzen – maar de zenders niet. Moeilijk om dat bedrag te schatten, maar ik denk dat je gerust nog eens eenzelfde bedrag kunt rekenen als wat de zenders toucheren.

Eurosport, Discovery en National Geographic vergeet ik even voor het gemak. Dat het cijfer voor SBS wat ouder is en ook Belgie betreft ook even. Maar samen kosten de commerciëlen ons dus ruw geschat rond 1,7 miljard. Op 16 miljoen Nederlanders is dat 107 euro per jaar. Of 30 cent per dag per persoon. Ruim een euro per dag per gezin. Het dubbele van de publieken. We betalen het geld alleen aan iemand anders, en op een iets andere manier.

In plaats van een omroep-lidmaatschap of kijkgeld kopen we dan af en toe een colaatje met reclame-opslag.

woensdag 1 juni 2011

Omroepen Kosten Minder dan Drinkwater

Er is pas druk onderhandeld door de omroepen. Er zijn er namelijk te veel, is van bovenaf besloten. Want de omroepen kosten te veel geld. Of eigenlijk is er te weinig geld, want dat is overal ineens op. En dus is er ook te weinig om alle omroepen op dezelfde voet te blijven subsidiëren. In ieder geval moet het aantal terug. En daarom gaan omroepen samen doen, en fuseren. Want omroepen die hun best doen houden – misschien – meer over.

Maar dan, wat kosten de publieke omroepen en het hele gelaagde bolwerk er omheen de Nederlandse burger nu echt, per persoon?

Volgens het laatste cijfer dat ik kan vinden is het budget bijna 800 miljoen. Gedeeld door 16 miljoen potentiële belastingbetalers? Vijf tientjes per jaar per Nederlander. Dat is minder dan 14 cent per persoon per dag. En daar krijg je drie netten aan programma's voor. Kost minder dan het drinkwater waarmee je je bad vol gooit, 120 liter daarvan is al gauw 15 cent.

Per gezin kost de publieke televisie pakweg 50 cent per etmaal. Nog steeds drie netten aan niet commerciële keus. Veel goedkoper dan een bioscoopje. Goedkoper dan het kabelabonnement of het televisietoestel zelf. Goedkoper dan de blue ray-speler. Valt eigenlijk nog best mee, toch?

Huidig kabinet zou daar graag 200 miljoen op bezuinigen. Dat scheelt al gauw 15 cent per gezin per dag. Of twaalf en halve euro per persoon per jaar. Die krijgen we natuurlijk niet, want dat moet naar het begrotingstekort. Maar als we die nu wel terug kregen konden we daar net een DVD voor kopen, of twee in de aanbieding. Leuke compensatie, voor het wellicht verliezen van een heel televisienet.