Als ik de titel zo heb opgeschreven klinkt het toch wel hard. Maar eigenlijk vind ik wel dat dat is wat er aan de hand is. En dan heb ik het niet per se over de uitspraak van onze minister Bos dat “de hypotheekrenteaftrek een volgend kabinet niet zal overleven” [De Pers 20 nov 2009]
Zelf betaal ik op dit moment tegen de tien mille aan hypotheekrente per jaar. Die gaat dus niet voor pakweg de helft naar de belasting, maar helemaal naar de uitlenende bank.
Natuurlijk lijkt het ook alsof ik daarbij voordeel heb, en op korte termijn is dat ook zo, omdat ik niet én belasting én rente hoef te betalen. Ik zou dat duurdere huis nooit gekocht hebben als die aftrek er niet was. Dan was ik goedkoper blijven wonen, en was de huizenmarkt vast al eerder vastgelopen. Of in elk geval waren de huizenprijzen niet zo snel gestegen. En dan woonde ik misschien wel in dit huis, maar dan had ik er ook minder voor betaald. Dan was mijn maandelijkse hypotheek ook minder geweest.
Dus het belastingvoordeel voor mij is niet een echt belastingvoordeel – als je het breed ziet. Het is zelfs geen belastingvoordeel voor de belasting, want die vangt al helemaal niets. De hypotheekrenteaftrek is dus vooral een belastingvoordeel voor de uitlenende bank.
Die bank krijgt nu een hoger rentebedrag. Omdat hogere huizenprijzen extra zijn gestimuleerd, door de hypotheekrenteaftrek. En de bank mag die hele rente houden. Voor de aandeelhouders.
En dat komt bovenop de aflossing van het geleende bedrag. Over mijn dertig jaren hypotheek, met de huidige rente, betaal ik even veel of meer aan rente, als ik aan aflossing neer moet tellen. Dat is eigenlijk een waanzinnig groot bedrag, voor geldbemiddeling.
Reken maar uit. Voor wat ik maandelijks aan rente betaal heb je al een klein inkomen. Als de hypotheken-verkoper van de bank vijf van dat soort klantjes heeft geregeld is hij voor de duur van de hypotheken binnen. Hoeft hij niets meer voor te doen. Kan letterlijk gaan rentenieren. Vijf keer tienduizend per jaar is al een riant inkomen. Natuurlijk ligt het in de praktijk iets ingewikkelder, en krijgt mijn hypotheekverkoper dat geld waarschijnlijk niet zelf. Maar ik betáál het wel.
Nee, ik wil mijn belastingaftrek liever niet kwijt. Maar zo als het nu geregeld is wordt de hypotheekrenteaftrek eigenlijk gewoon gestolen.
Bedenk maar iets anders om eigen woningbezit te stimuleren. Hypotheek-aflossings-aftrek bijvoorbeeld. Dan wordt niet alleen de bank, maar ook ik er echt beter van. Dan los ik mijn schulden ook liever af.
maandag 23 november 2009
donderdag 19 november 2009
Dankjewelgeld
Voor me staat een zwetende, overcorpulente Engelsman. Enthousiast vertelt hij mij, en de rest van zijn publiek hoe hij een enorm vrijwilligersproject van de grond kreeg. Iedereen werkte met liefde mee, en duizenden gaven hun bijdrage in tijd, meedenken en moeite. Met een mysterieuze grijns stopt hij even, en kijkt ons aan. “En weet je nu waarom het werkte? Hoe we dat voor elkaar kregen?”
Onze spreker wacht nog even, en onthult dan zijn geheim: “We zeiden tegen iedereen dankjewel.”
En ze zeiden niet zomaar dankjewel, maar ze spraken iedereen achteraf nog eens persoonlijk aan om te bedanken. Iedereen kreeg credits in de film van het project. Iedereen stond persoonlijk op de titelrol. Die duurde dan wel een kwartier, maar dat geeft niet. Want iedereen zag zijn eigen naam.
Wow. Ik heb inderdaad wel meer van dat soort projecten gezien. Projecten met onbezoldigde vrijwilligers, die vaak niet meer dan een broodje of misschien een paar onkosten vergoed krijgen. Blije, trotse vrijwilligers waar de meeste werkgevers jaloers op zouden zijn. En zelf doe ik ook verdacht veel voor iemand die enthousiast dankjewel zegt, en het naar mijn gevoel meent. Mooie ogen en een prachtige lach helpen daar wel bij. Maar dat hoeft niet eens. Wat een kracht heeft zo'n dankjewel. Ongelooflijk.
Natuurlijk, zonder geld kun je niet leven. Zo werkt onze economie nu nog. Maar geld voelt zelden zo fijn als een gemeende dankjewel. Misschien kunnen bonussen daarom ook nooit groot genoeg zijn. Als er geen dankbaarheid en liefde aan zit. Geen medemenselijkheid.
Terwijl geld eigenlijk ook een soort geïnstitutionaliseerde manier is om dankjewel te zeggen. Het is een ruilmiddel. Maar het is ook een manier om iemand te bedanken voor wat hij of zij jou geeft. Misschien zouden we het er ook op moeten schrijven. Net als op de kassabonnetjes. “Thank you for your shopping”. Maar dan “Thank you for what you gave me. It's appreciated very much!”
En voor de hard core Nederlanders en oudere inheemse inwoners schrijf je op de achterkant van het bankbiljet: “Dank U voor wat u mij gaf. Ik waardeer het zeer!”. Heel veel briefjes geld met een beetje “Dankjewel” kracht. Briefjes van echt waarderingsgeld. Elke keer als je zo een transactie doet, wordt je ook herinnerd aan waarom je eigenlijk dingen doet. Niet alleen om te overleven. Maar ook voor elkaar. Voor waardering. Een beetje liefde in het klein.
Op grotere coupures zet je dan “Dank U voor uw bijdrage aan het geldverkeer”, of “Heeft u al iemand blij gemaakt door mij uit te geven?”. En misschien moeten de kleine briefjes juist grotere giften van dankjewel dragen. Misschien met “Knuffel!” of “Kusjes”. Of zou dat te ver gaan?
Onze spreker wacht nog even, en onthult dan zijn geheim: “We zeiden tegen iedereen dankjewel.”
En ze zeiden niet zomaar dankjewel, maar ze spraken iedereen achteraf nog eens persoonlijk aan om te bedanken. Iedereen kreeg credits in de film van het project. Iedereen stond persoonlijk op de titelrol. Die duurde dan wel een kwartier, maar dat geeft niet. Want iedereen zag zijn eigen naam.
Wow. Ik heb inderdaad wel meer van dat soort projecten gezien. Projecten met onbezoldigde vrijwilligers, die vaak niet meer dan een broodje of misschien een paar onkosten vergoed krijgen. Blije, trotse vrijwilligers waar de meeste werkgevers jaloers op zouden zijn. En zelf doe ik ook verdacht veel voor iemand die enthousiast dankjewel zegt, en het naar mijn gevoel meent. Mooie ogen en een prachtige lach helpen daar wel bij. Maar dat hoeft niet eens. Wat een kracht heeft zo'n dankjewel. Ongelooflijk.
Natuurlijk, zonder geld kun je niet leven. Zo werkt onze economie nu nog. Maar geld voelt zelden zo fijn als een gemeende dankjewel. Misschien kunnen bonussen daarom ook nooit groot genoeg zijn. Als er geen dankbaarheid en liefde aan zit. Geen medemenselijkheid.
Terwijl geld eigenlijk ook een soort geïnstitutionaliseerde manier is om dankjewel te zeggen. Het is een ruilmiddel. Maar het is ook een manier om iemand te bedanken voor wat hij of zij jou geeft. Misschien zouden we het er ook op moeten schrijven. Net als op de kassabonnetjes. “Thank you for your shopping”. Maar dan “Thank you for what you gave me. It's appreciated very much!”
En voor de hard core Nederlanders en oudere inheemse inwoners schrijf je op de achterkant van het bankbiljet: “Dank U voor wat u mij gaf. Ik waardeer het zeer!”. Heel veel briefjes geld met een beetje “Dankjewel” kracht. Briefjes van echt waarderingsgeld. Elke keer als je zo een transactie doet, wordt je ook herinnerd aan waarom je eigenlijk dingen doet. Niet alleen om te overleven. Maar ook voor elkaar. Voor waardering. Een beetje liefde in het klein.
Op grotere coupures zet je dan “Dank U voor uw bijdrage aan het geldverkeer”, of “Heeft u al iemand blij gemaakt door mij uit te geven?”. En misschien moeten de kleine briefjes juist grotere giften van dankjewel dragen. Misschien met “Knuffel!” of “Kusjes”. Of zou dat te ver gaan?
woensdag 18 november 2009
Ambassadeur
Zou hij al komen? We kijken reikhalzend uit over de menigte. Ik heb het gevoel dat ik terug ben in de tijd. In de zeventiende eeuw. Langzaam varen de zeilboten binnen in ons kleine haventje. Donkere mannen in wijde Spaanse broeken zijn druk bezig op de dekken. Kinderen zitten op de schouders van hun vaders en moeders. Een enthousiaste omroeper vuurt ons aan om nog eens goed te kijken naar alle pracht en praal. De burgemeester staat naast hem, en is niet minder opgewonden. Ze zwaaien naar ons!
Op wie wachten we eigenlijk? De ambassadeur van Spanje geloof ik. Maar hij komt wel uit Turkije. Uit Smyrna, schijnt. Hij is een zeer vroom man, en hij draagt de kleding van een Kardinaal. Dus hij zou ook wel eens Pauselijk ambassadeur kunnen zijn. Ik denk dat het een Hapsburger is. Die familie had toch de halve wereld in bezit? Spanje, delen van Duitsland, de Pauselijke zetel, de Nederlanden, inclusief Belgie. Het is een heel rijke familie.
Ik denk dat de ambassadeur ook Katholiek is. Net als de Spaanse koning. Die is ook heel vroom. Daarom komen ze natuurlijk naar onze Protestantse stad. Om het bestand te vieren, na die tachtigjarige oorlog. En misschien hebben ze wel handelswaar, of zelfs cadeautjes. Om het een beetje goed te maken, al die haat en nijd over en weer. Zand er over, en genieten van het einde van een goed jaar dat we hebben volbracht.
Terwijl hij van het schip klimt, zijn staf in de hand, schiet een nare gedachte door mij heen. Hij zal toch niet van de inquisitie zijn? Een opvolger van die enge Graaf Alva. Dan komt hij vast kijken of we wel brave Katholieken zijn geweest. Of tenminste netjes onze belasting aan de kroon in Spanje hebben betaald. En zo niet, dan krijgen we klop. Dan worden we in zo'n zak gestopt. Niet echt eerlijk, want ik zou niet eens weten waar hun belastingkantoor is.
Nee. Het valt wel mee geloof ik. De man heeft ook zo lang gereisd. Hij heeft er inmiddels een lange witte baard van gekregen. Zijn adjudanten delen kruidig gebak uit, met specerijen uit de Orient. En kinderen hebben tekeningen en brieven voor hem gemaakt. Ik denk dat die vrede met Spanje toch wel goed zit.
Wel mooi dat er in de handel blijkbaar een religieuze verzoening mogelijk is. En fijn dat zo'n goed heilig man elk jaar blijft komen. Al die honderden jaren. Een echte socialistisch, humanistisch, protestantse Heilige ambassadeur uit Spanje.
Mijn dochter glijdt van mijn schouders af. Het was genoeg spanning en indrukken voor vandaag.
Ze heeft Sinterklaas nu wel gezien.
Op wie wachten we eigenlijk? De ambassadeur van Spanje geloof ik. Maar hij komt wel uit Turkije. Uit Smyrna, schijnt. Hij is een zeer vroom man, en hij draagt de kleding van een Kardinaal. Dus hij zou ook wel eens Pauselijk ambassadeur kunnen zijn. Ik denk dat het een Hapsburger is. Die familie had toch de halve wereld in bezit? Spanje, delen van Duitsland, de Pauselijke zetel, de Nederlanden, inclusief Belgie. Het is een heel rijke familie.
Ik denk dat de ambassadeur ook Katholiek is. Net als de Spaanse koning. Die is ook heel vroom. Daarom komen ze natuurlijk naar onze Protestantse stad. Om het bestand te vieren, na die tachtigjarige oorlog. En misschien hebben ze wel handelswaar, of zelfs cadeautjes. Om het een beetje goed te maken, al die haat en nijd over en weer. Zand er over, en genieten van het einde van een goed jaar dat we hebben volbracht.
Terwijl hij van het schip klimt, zijn staf in de hand, schiet een nare gedachte door mij heen. Hij zal toch niet van de inquisitie zijn? Een opvolger van die enge Graaf Alva. Dan komt hij vast kijken of we wel brave Katholieken zijn geweest. Of tenminste netjes onze belasting aan de kroon in Spanje hebben betaald. En zo niet, dan krijgen we klop. Dan worden we in zo'n zak gestopt. Niet echt eerlijk, want ik zou niet eens weten waar hun belastingkantoor is.
Nee. Het valt wel mee geloof ik. De man heeft ook zo lang gereisd. Hij heeft er inmiddels een lange witte baard van gekregen. Zijn adjudanten delen kruidig gebak uit, met specerijen uit de Orient. En kinderen hebben tekeningen en brieven voor hem gemaakt. Ik denk dat die vrede met Spanje toch wel goed zit.
Wel mooi dat er in de handel blijkbaar een religieuze verzoening mogelijk is. En fijn dat zo'n goed heilig man elk jaar blijft komen. Al die honderden jaren. Een echte socialistisch, humanistisch, protestantse Heilige ambassadeur uit Spanje.
Mijn dochter glijdt van mijn schouders af. Het was genoeg spanning en indrukken voor vandaag.
Ze heeft Sinterklaas nu wel gezien.
donderdag 12 november 2009
Opgewarmd
Het is koud in November. Koud en mistig. Vooral 's ochtends, als de winkels nog niet open zijn, en je met kleine dochter door het stadscentrum zwerft. Misschien zijn we niet alleen op de wereld, maar met onze net iets te dunne jassen kan ik me ineens goed voorstellen hoe zwervertje Remi zich gevoeld moet hebben. Of andere zwervers ook, trouwens. Als je nergens naar binnen kunt. Want binnen is het warm.
Maar we hebben toch geluk. We vinden een warm plekje bij een huishoud- en speelgoed winkel, die weliswaar nog niet open is, maar wel het warmtegordijn al heeft aan gezet. Zo'n blazende kachel die in het plafond van de ingang is verwerkt, en die continu de lucht daar opwarmt. Zo blijft het binnen warmer, en kan de deur toch wijd open blijven en klanten trekken. Klanten, of zwervers. Of koude papa's en dochters. Want bij deze winkel is het buiten ook warm.
Mijn dochter voert een duif, die ook de warmte heeft opgezocht. En ik vraag me toch wel iets af. Hoeveel energie zou dit gordijn kosten? Dat kan toch niet zomaar in deze tijd van klimaatbewustheid? Wie weet hoeveel CO2 dit gordijn op zijn geweten heeft! Daar komen alleen overstromingen van, en regenzomers, en droogtes op de verkeerde plaatsen, toch?
Of erger nog, hoeveel warmt dit apparaat niet nodeloos onze aarde direct op?
Want als elk beetje CO2 van de atmosfeer een beetje meer een broeikas kan maken... Waarom kan dan niet elk kacheltje dat we buiten zetten de aarde ook een beetje opwarmen? Ja, de warmte vervliegt. Maar dat doet de CO2 ook.
Als ik er over nadenk, zijn er tegenwoordig best veel buitenkachels. Warmtegordijnen. Terraskachels. Electrische barbeques, kachels in de hal, de schuur, het toilet, de auto. En met onze moderne thermostaten probeert de CV het overal 21 graden te krijgen. Ook buiten, als onze isolatie tekort schiet.
Eigenlijk maakt ook elk apparaat dat wij aanzetten vooral warmte. Gloeilampen genereren meer dan 90% warmte, en maar een beetje licht. Spaarlampen doen het al beter, maar worden ook warm. Koelkasten en vriezers worden van binnen koud, maar van buiten warm. Voel maar eens aan de achterkant. Auto's hebben een rendement van minder dan 20%. Dat is wat je gebruikt van je benzine om echt te bewegen. De rest wordt afgevoerd als... overtollige warmte.
Energiecentrales hebben ook heel veel restwarmte. Die hebben niet voor niets zoveel water nodig om te koelen. Als een kolenveld in China per ongeluk in de fik gaat, dan levert dat flink wat warmte op. Als de helft van het Indonesische oerwoud wordt afgebrand om wat plaats voor palmolie-palmen te maken, dan levert dat... flink wat warmte op. Als de olievelden van Kuwait om politieke of militaire redenen worden aangestoken, dan krijg je daar niet alleen vieze rook van die ook een aardige broeikas maakt, maar alweer een hele hoop warmte!
Vind je het logisch zo, dat de wereld opwarmt? Ik ineens wel. Daar is niet eens een te veel aan CO2 voor nodig. Ik dacht altijd dat ik een grapje maakte, als ik naar mijn dochters roep: “doe de deur dicht, je hoeft buiten niet op te warmen!”. Misschien is het wel waar.
Maar we hebben toch geluk. We vinden een warm plekje bij een huishoud- en speelgoed winkel, die weliswaar nog niet open is, maar wel het warmtegordijn al heeft aan gezet. Zo'n blazende kachel die in het plafond van de ingang is verwerkt, en die continu de lucht daar opwarmt. Zo blijft het binnen warmer, en kan de deur toch wijd open blijven en klanten trekken. Klanten, of zwervers. Of koude papa's en dochters. Want bij deze winkel is het buiten ook warm.
Mijn dochter voert een duif, die ook de warmte heeft opgezocht. En ik vraag me toch wel iets af. Hoeveel energie zou dit gordijn kosten? Dat kan toch niet zomaar in deze tijd van klimaatbewustheid? Wie weet hoeveel CO2 dit gordijn op zijn geweten heeft! Daar komen alleen overstromingen van, en regenzomers, en droogtes op de verkeerde plaatsen, toch?
Of erger nog, hoeveel warmt dit apparaat niet nodeloos onze aarde direct op?
Want als elk beetje CO2 van de atmosfeer een beetje meer een broeikas kan maken... Waarom kan dan niet elk kacheltje dat we buiten zetten de aarde ook een beetje opwarmen? Ja, de warmte vervliegt. Maar dat doet de CO2 ook.
Als ik er over nadenk, zijn er tegenwoordig best veel buitenkachels. Warmtegordijnen. Terraskachels. Electrische barbeques, kachels in de hal, de schuur, het toilet, de auto. En met onze moderne thermostaten probeert de CV het overal 21 graden te krijgen. Ook buiten, als onze isolatie tekort schiet.
Eigenlijk maakt ook elk apparaat dat wij aanzetten vooral warmte. Gloeilampen genereren meer dan 90% warmte, en maar een beetje licht. Spaarlampen doen het al beter, maar worden ook warm. Koelkasten en vriezers worden van binnen koud, maar van buiten warm. Voel maar eens aan de achterkant. Auto's hebben een rendement van minder dan 20%. Dat is wat je gebruikt van je benzine om echt te bewegen. De rest wordt afgevoerd als... overtollige warmte.
Energiecentrales hebben ook heel veel restwarmte. Die hebben niet voor niets zoveel water nodig om te koelen. Als een kolenveld in China per ongeluk in de fik gaat, dan levert dat flink wat warmte op. Als de helft van het Indonesische oerwoud wordt afgebrand om wat plaats voor palmolie-palmen te maken, dan levert dat... flink wat warmte op. Als de olievelden van Kuwait om politieke of militaire redenen worden aangestoken, dan krijg je daar niet alleen vieze rook van die ook een aardige broeikas maakt, maar alweer een hele hoop warmte!
Vind je het logisch zo, dat de wereld opwarmt? Ik ineens wel. Daar is niet eens een te veel aan CO2 voor nodig. Ik dacht altijd dat ik een grapje maakte, als ik naar mijn dochters roep: “doe de deur dicht, je hoeft buiten niet op te warmen!”. Misschien is het wel waar.
woensdag 11 november 2009
Kerkstaat
Marcouch mag misschien geen lijsttrekker worden voor de PvdA in Amsterdam West. Lekker belangrijk, Amsterdam West. Behalve als je er woont, natuurlijk. En dat heb ik wel gedaan. Marcouch zou kunnen afvallen omdat hij de “Scheiding van Kerk en Staat” niet respecteert.
Hoezo scheiding tussen Kerk en Staat? Hij betrekt de Islam bij het jongerenprobleem in Slotervaart. Niet vreemd, want de meerderheid van jongeren daar heeft een Islamitische achtergrond. Dat betekent niet dat ze per se vroom zijn, maar wel dat het een rol speelt in hun dagelijks bestaan en hun moraal. Lijkt me practisch, al is het de vraag hoe zijn achterban nu tegenover zijn politiek staat. Marcouch balanceert namelijk. Tussen heel westers roepen dat je niet te radicaal Islamiet moet zijn, maar je moet aanpassen. En anderzijds de Islamitische achtergrond respecteren een misschien daarmee ook het idee van Sharia: leven volgens de wet van God – of Allah dan, in dit geval.
Maar... daarmee respecteert hij het idee van Scheiding van Kerk en Staat niet. Schijnt. Tja. Vrijheid van Godsdienst betekent natuurlijk wel dat we niet verplicht willen worden om onder Sharia te leven. We willen wel zelf kunnen kiezen. Scheiding van Kerk en Staat hoort daar een beetje bij. Ooit onder Napoleon ingevoerd. Die was heel voorzienig.
Maar hoe zit het dan met de SGP? Die willen volgens hun statuten vrouwen bijna alleen achter het aanrecht. Oh ja, SGP is geen PvdA. Marcouch wel. En hoe zit het dan met het CDA? Jan Peter Balkenende, onze premier, komt uit een gereformeerd gezin. En van een gereformeerde Universiteit. En hij is van een Christelijke partij.
Voormalig premier Ruud Lubbers studeerde bij de Jezuieten, en is Katholiek. Of hij belijdt weet ik niet, maar ook hij hoorde bij CDA. Zijn voorganger Van Agt ook Katholiek. Verder terug wordt het pas goed vreemd bij Colijn. Vijf kabinetten lang. In bange dagen voor en tijdens de tweede wereldoorlog. Colijn was gereformeerd. Hij was lijsttrekker van een confessionele partij (de Anti Revolutionaire Partij, voorloper van het CDA). Met een heel speciale plek binnen de Gereformeerde gemeenschap. En toevallig was hij ook ooit KNIL militair betrokken bij wreedheden (maar dan vóór de eerste wereldoorlog), was hij ook minister van oorlog, minister van marine, hoofdredacteur van dagblad de Standaard, en maakte hij miljoenendeals in de olie. In de tijd dat een miljoen echt nog veel waard was.
Maar daar ging het me even niet om. Abraham Kuyper, voorganger van Colijn, was zelfs gereformeerd predikant. Alweer gereformeerd. Niet dat daar iets mee mis is, dat waren mijn ouders ook. Maar toch. Hij richtte ook de Vrije Universiteit op, waar Balkenende later weer studeerde.
Christelijke politiek mag al heel lang. Dat kun je terugvinden in standpunten over medemenselijkheid, maar ook over abortus, vinger op de knip houden en vlijtig en braaf zijn. Christelijke religie, en blijkbaar vooral de gereformeerde, is sterk vertegenwoordigd in onze kabinetten. Dus in onze Staat.
Scheiding tussen Kerk en Staat klinkt zo wel leuk, maar ook een beetje hypocriet. Natuurlijk kun je wel zeggen dat Kerk zich niet met Staat mag bemoeien, en omgekeerd. Maar echt los zijn ze blijkbaar niet. Misschien ging het daar ook niet om. Misschien ging het wel om de scheiding tussen elke willekeurige Kerk, en de natuurlijk Christelijk (en liefst) Gereformeerde Staat.
Hoezo scheiding tussen Kerk en Staat? Hij betrekt de Islam bij het jongerenprobleem in Slotervaart. Niet vreemd, want de meerderheid van jongeren daar heeft een Islamitische achtergrond. Dat betekent niet dat ze per se vroom zijn, maar wel dat het een rol speelt in hun dagelijks bestaan en hun moraal. Lijkt me practisch, al is het de vraag hoe zijn achterban nu tegenover zijn politiek staat. Marcouch balanceert namelijk. Tussen heel westers roepen dat je niet te radicaal Islamiet moet zijn, maar je moet aanpassen. En anderzijds de Islamitische achtergrond respecteren een misschien daarmee ook het idee van Sharia: leven volgens de wet van God – of Allah dan, in dit geval.
Maar... daarmee respecteert hij het idee van Scheiding van Kerk en Staat niet. Schijnt. Tja. Vrijheid van Godsdienst betekent natuurlijk wel dat we niet verplicht willen worden om onder Sharia te leven. We willen wel zelf kunnen kiezen. Scheiding van Kerk en Staat hoort daar een beetje bij. Ooit onder Napoleon ingevoerd. Die was heel voorzienig.
Maar hoe zit het dan met de SGP? Die willen volgens hun statuten vrouwen bijna alleen achter het aanrecht. Oh ja, SGP is geen PvdA. Marcouch wel. En hoe zit het dan met het CDA? Jan Peter Balkenende, onze premier, komt uit een gereformeerd gezin. En van een gereformeerde Universiteit. En hij is van een Christelijke partij.
Voormalig premier Ruud Lubbers studeerde bij de Jezuieten, en is Katholiek. Of hij belijdt weet ik niet, maar ook hij hoorde bij CDA. Zijn voorganger Van Agt ook Katholiek. Verder terug wordt het pas goed vreemd bij Colijn. Vijf kabinetten lang. In bange dagen voor en tijdens de tweede wereldoorlog. Colijn was gereformeerd. Hij was lijsttrekker van een confessionele partij (de Anti Revolutionaire Partij, voorloper van het CDA). Met een heel speciale plek binnen de Gereformeerde gemeenschap. En toevallig was hij ook ooit KNIL militair betrokken bij wreedheden (maar dan vóór de eerste wereldoorlog), was hij ook minister van oorlog, minister van marine, hoofdredacteur van dagblad de Standaard, en maakte hij miljoenendeals in de olie. In de tijd dat een miljoen echt nog veel waard was.
Maar daar ging het me even niet om. Abraham Kuyper, voorganger van Colijn, was zelfs gereformeerd predikant. Alweer gereformeerd. Niet dat daar iets mee mis is, dat waren mijn ouders ook. Maar toch. Hij richtte ook de Vrije Universiteit op, waar Balkenende later weer studeerde.
Christelijke politiek mag al heel lang. Dat kun je terugvinden in standpunten over medemenselijkheid, maar ook over abortus, vinger op de knip houden en vlijtig en braaf zijn. Christelijke religie, en blijkbaar vooral de gereformeerde, is sterk vertegenwoordigd in onze kabinetten. Dus in onze Staat.
Scheiding tussen Kerk en Staat klinkt zo wel leuk, maar ook een beetje hypocriet. Natuurlijk kun je wel zeggen dat Kerk zich niet met Staat mag bemoeien, en omgekeerd. Maar echt los zijn ze blijkbaar niet. Misschien ging het daar ook niet om. Misschien ging het wel om de scheiding tussen elke willekeurige Kerk, en de natuurlijk Christelijk (en liefst) Gereformeerde Staat.
Abonneren op:
Posts (Atom)