woensdag 23 december 2009

Sinterklaasscepticus

Beste Scepticus,

Recent kwam mij ter ore hoe teleurgesteld u was in Sinterklaas. Jaren lang hadden uw ouders u verteld hoe hij cadeautjes in uw schoen zou werpen. En toen vertelden zij u dat Hij niet bestaat! Sinterklaas was niet meer dan een verzinsel, vertelden zij. Niet een echte kindervriend.

Vaak moet u voorheen gedacht hebben, net als ik, hoe wonderlijk het was dat er zoveel Sinterklazen tegelijkertijd door winkelcentra in heel het land paradeerden. U zult zich ook afgevraagd hebben hoe Zwarte Piet toch die cadeautjes binnen smokkelde, zonder een raam te forceren. Wij hadden thuis een gaskachel, geen open haard. Dus door de schoorsteen komen kon hij niet. En nu, met al die centrale verwarmingen, zou hij nog steeds overal insluipen? En uw ouders schoten niet eens in paniek, dat iemand had ingebroken? U had waarschijnlijk net als ik het gevoel dat u dat had moeten weten.

Grote mensen zijn niet te vertrouwen. Of ze spelen domme spelletjes met kinderen. En dan vertellen zij dat fantasie geen werkelijkheid is. Zij leggen uit dat Sinterklaas helemaal geen Gestapo heeft die in de gaten houdt of je stout bent geweest of juist zoet. Want Sinterklaas bestaat niet. Dus het heeft ook geen zin om zoet te zijn. Of stout. Aandacht krijgen van iemand die niet bestaat kan immers niet.

Ook ik was teleurgesteld. Ook ik was dolende. Het leek een zinloos feest. Een commerciele charade. Bestaat er dan heus geen magie meer? Alleen charlatans die mij willen misleiden? Eigenlijk had ik zo graag willen geloven. Maar dat geloof was me ontnomen.

En toch. Achteraf blijkt dat een denkfout. Want zelfs al zijn er veel onechte Sinterklazen, en zelfs al heb ik de echte echte Sinterklaas nooit met zekerheid gezien, ik kan niet zeggen dat Sinterklaas niet bestaat. Ik hoef maar één echte Sinterklaas te vinden om te kunnen zeggen dat hij wel bestaat. Maar zelfs als ik alle nep-Sinterklazen uit de weg ruim, kan ik nog niet met zekerheid zeggen dat de echte Sinterklaas zich toch niet ergens verstopt. Misschien op een dak, misschien in een schoorsteen, misschien in een bunker in Iraq. Logischerwijs kan ik niet praktisch bewijzen dat hij niet bestaat.

Ik kan zelfs niet aannemelijk maken dat hij niet bestaat. Want er is er maar één echte, schijnt. Dus hoe weet ik zeker dat tussen al die verklede oude mannen niet die ene echte Sinterklaas schuil gaat? Dat weet ik niet.

Goed, ik weet vrijwel zeker dat de cadeautjes die ik kreeg als kind niet door die ene echte Sinterklaas waren gegeven. Mijn ouders hebben voor de meeste schoencadeautjes toegegeven dat zij die gaven. En de cadeautjes voor mijn kinderen komen voornamelijk van mijn vrouw, en een beetje van mij. Ook daar was het niet de “echte” Sinterklaas. Maar de cadeautjes zijn wel gegeven in de geest van Sinterklaas. In zekere zin zijn mijn ouders en mijn vrouw hulp-Sinterklazen.

En op dezelfde manier zijn heel veel kinderen, pubers en volwassenen hulp-Zwarte Pieten. Iedereen die schoenen vult, surprises maakt of pepernoten strooit, alle als Piet of Klaas geschminkte gepensioneerden en studenten, allemaal dragen ze bij aan het wezen van Sinterklaas. Daar kan geen commercie tegenop.

Sinterklaas leeft in ons allemaal. Ook in U.

maandag 7 december 2009

Geldtekort

Ik word er een beetje moe van. Als ik zo de kranten bekijk lijkt het nog niet echt doorgedrongen. In elk geval niet tot de mainstream journalistiek. En ik vrees ook niet bij de politiek. De banken raakten in crisis, dat had iedereen door. En daarom is er geldtekort. En dat heeft ook iedereen door. Maar echt oplossen? Ho maar.

Moet ik het uitspellen? Er is Geld-te-kort. Geld te kort. GELD TE KORT!

Heel netjes vulden onze regeringen, zowel in Nederland als elders in de westerse wereld, het tekort van de banken aan. Maar de banken lenen het niet verder uit. Niet echt echt. Dus er is nog steeds geld tekort voor veel bedrijven. En geld tekort voor een mogelijk toenemend aantal werknemers en potentieel ex-werknemers. Dat is probleem één. Het geld is niet per se op de plek waar het praktisch gezien nodig is.

Probleem twee is dat nog niet besloten is wáár precies het geld dat nu is toegezegd om banken te redden vandaan moet komen. Moet het uit de AOW pot komen? Moet we cultuur kaasschaven tot er niets over is? Toch maar extra gaan cashen op vervoer? Hypotheekrenteaftrek opheffen? Ja, misschien maken we daarmee wel een deel van de aan banken uitgegeven miljarden goed. Dan klopt het bankboekje van de overheid alweer bijna. Poeh poeh. Nog maar een paar triljard te gaan. Wereldwijd.

Halloo! Wakker worden! Er is geldtekort! Dit gaat niet werken! Geld tekort! En dan niet alleen op een bankboekje. Er zit te weinig geld in het systeem. Dat is niet hetzelfde. Als er te weinig olie in je motor zit, dan vul je de motor gewoon bij. Je gaat dan niet mekkeren waar die olie vandaan moet komen.

En je gaat niet aan de onderkant de olie weer aftappen om je nu lege jerrycan weer op te vullen.
Dat is zot.

Als de banken systematisch geld tekort hebben, terwijl ze praktisch alle geld in beheer hebben, is het geldtekort ook systematisch. Dan moet er systematisch geld bij. Of de vuldop van het systeem dan idealiter bij de banken ligt betwijfel ik. Maar geld moet er wel bij. En als je dat dan toegevoegd hebt, dan ga je het dus niet aftappen uit het systeem. Je gaat het zeker niet proberen bij de belastingbetaler te halen. Dat is in dit geval net als het aftappen van olie uit de net iets bijgevulde motor.

Tussen 1971 en 1999 zijn er bijna honderd bank-crashes geweest. De afgelopen tien jaar werd het niet beter. Hetzelfde geldt voor hele landen. Mexico in 1994, Japan 1995, Thailand in 1997. Rusland 1998. Brazilië 1999. Argentinië 2000. De VS in 2007-2008. Twintig jaar na de Savings & Loans crisis van 1988-1995, waarin de overheid ook al moest bijspringen. IJsland 2008. De hele wereld 2008 en verder. In 2008-2009 zijn er in de VS alweer honderd bankjes om. Als dat niet wijst op een systematisch probleem, dan weet ik niet wat dat wel zou moeten doen.

In al die gevallen is geld bijgevuld. Door de overheid, of eigenlijk de belastingbetaler. En de banken haalden ook veel van hun uitstaande leningen terug. Dus het geld is ook weer afgetapt. Van de belastingbetaler. En de huiseigenaar. En de lener. Heel suf.

Zouden we niet de olie eens in de motor laten zitten? Of het geld in het systeem?

En als we dan toch moeten constateren dat hij nog steeds olie, of in dit geval geld vreet? Dan moet die motor maar eens goed nagekeken worden. Want deze doet het niet meer zo goed.