zaterdag 28 augustus 2010

Censuur

Zal ik het boekje weg doen? Ik denk dat ik er toch niet meer in ga lezen. TV-Nation van Michael Moore. Het leek wel grappig, maar ja, het is ook al weer tien jaar oud, en zo Amerikaans ben ik ook weer niet. Nog één keer sla ik het open. En ik sta perplex.

Het stukje gaat over de Savings & Loan crisis. Dat zegt ons in Europa heel weinig, maar toevallig weet ik wat het is. Dat was de vorige keer dat de Amerikaanse banken op zo'n grote schaal dreigden om te vallen als in 2007-2008. In de jaren tachtig. Heel veel mensen verloren hun geld, de beurs stortte in, en er waren schuldigen aan te wijzen die een en ander hadden veroorzaakt.

Michael Moore maakte een televisie-aflevering over wat er was gebeurd met deze schuldigen. Waren ze ooit veroordeeld? Hoe lang hadden ze in de gevangenis moeten zitten, of grote boetes moeten betalen? Een producente wist een aantal van hen voor de camera te krijgen. En wat bleek? Geen straf gehad, geen boetes, sterker nog – sommigen waren opnieuw miljonair. Heftige TV.

Dat had ik best willen zien. Waarom had ik daar nooit over gehoord? Omdat het nooit was uitgezonden. Netwerk Fox besloot het segment niet uit te zenden omdat het “oud nieuws” was en een jong publiek niet zou aanspreken. Wonderlijk. Of zouden de schuldige miljonairs hebben bedacht dat ze toch liever niet in beeld wilden? Het werd ook de enige gecensureerde aflevering van TV-Nation die ook niet op video mocht uitkomen.

Ik hoop maar dat dat dit keer toch anders gaat. Maar ja waarom zou het?

Ik blader later die avond in het NRC. Bank NIBC maakt alweer dubbel zoveel winst als een half jaar terug. Ze hebben namelijk 750 miljoen euro opgehaald via een lening van Nederlandse hypotheken. “Dit is een zogenoemde securisatie waarbij hypotheken gebundeld, herverpakt en doorverkocht worden.” Ik knipper even met mijn ogen. Gebundelde hypotheken die versneden worden en doorverkocht als bijzonder betrouwbare investeringen. Zagen de giftige hypotheken die de wereldcrash van 2008 veroorzaakten er niet precies zo uit? Hoe weet je nu zeker dat deze niet giftig gaan blijken?

Ik hoop niet dat iemand weer hetzelfde kunstje probeert uit te halen als wat de voorafgaande jaren in de V.S. is gedaan.

Maar misschien is dat toch wel zo. Econoom Stiglitz, top-adviseur van Obama, ziet wat er gebeurt ook met lede ogen aaan. Hij verbaast zich er hardop over hoe de banken en investerings-maatschappijen gewoon weer door gaan alsof er niets gebeurd is. Sterker nog, velen op Wall Street verbazen zich er zelf over, zegt Stiglitz. Hoe kan dat? Zou niet iemand daar echt iets aan moeten doen? De politiek bijvoorbeeld? Die dat al had beloofd? Of anders de bankiers zelf? Die het ook hadden beloofd? Zouden mediabazen niet nog iets dapperder mogen zijn? Of hebben we gewoon een hele strenge schooljuf voor politiek, banken en media nodig? Of pilletjes tegen vergeetachtigheid?

Bronnen o.a.
NRC Handelsblad 24 aug 2010
Adventures in a TV Nation, Michael Moore & Kathleen Glynn, HarperCollins 1998
nog ongepliceerd interview met Joseph Stiglitz

Geen opmerkingen: