Daar zit ze dan, met haar voeten in het zand. Blauwe zee achter haar. Een rond huppelende echtgenoot in de verte. Wie wil dat nou niet? Wensdromen als zand aan de zee. Zoiets staat er onder.
Het is maar een poster. In een bank. We halen wat baar geld in voormalig Oost Duitsland. De bank is één van de best verzorgde gebouwen in de stad. Een stad met gebouwen die veertig jaar geleden vast erg mooi waren. Maar geld om de meeste huizen op te knappen was er blijkbaar niet.
We eten in een soort kantine. Tussen zakenmensen en bejaarden, wegwerkers en winkelbedienden. Alle klassen door elkaar. Goedkoop, voedzaam eten. Niet veel keus, maar veel vullender, en misschien zelfs gezonder dan wat we in het westen van Duitsland tegenkomen. Oubollig. Maar eigenlijk ook heel gezellig en saamhorig. En betaalbaar. Want echt veel geld hebben de mensen hier niet.
Zouden deze mensen ook een warme strandvakantie willen? Of een huisje bij zee? Vast wel. Een dure auto, of een wilde trouwerij met een groot feest? Misschien wel. Op de poster van de bank wordt gesuggereerd dat de bank dat soort dromen waar kan helpen maken. Geld als zand aan de zee. Voor het oprapen.
Stel dat onze voormalig Oost-Duitsers nou echt dat geld mochten lenen. En dat ze het uitgaven aan zo'n strandvakantie. Of aan een sportbolide. Of een feest. Dan is het geld gewoon op. Het is geen investering, en ze moeten dan keihard werken om zowel de aflossing als de rente op te brengen. Terwijl dat wat ze er voor kochten alleen in waarde vermindert, of al helemaal op is. Consumptiekrediet moet je nooit nemen, heb ik geleerd. Daarmee kom je per definitie dieper in de schulden.
Als je geld leent, alleen om er mee te feesten, bouw je geen wederdienst op. Je doet niets terug voor de mensen die jouw feestje verzorgen. Het maakt ook niet uit of je een arme of een rijke feestganger bent. Je voegt geen echte waarde toe in de economie, alleen door te consumeren. Het enige wat je wel doet is dat je het geld, en de waren, door laat schuiven.
Heus, we zijn heel efficiënt in overvloed produceren. Het beginjaar van de kredietcrisis was ook één van de beste oogstjaren ooit. Die overvloed mag best op gefeest worden. En ook de Oost-Duitsers mogen van mij mee feesten. Want dat kunnen ze vast heel goed.
Maar moeten we nu echt verwachten dat zij dan het geld daarvoor van de bank lenen? En dat ze het dan weer terug betalen? Met rente? Wat moeten ze daar dan voor doen? Onze huizen opknappen tegen bodemtarief? Dan worden onze eigen bouwers weer boos over de concurrentie.
Kunnen we ze het geld niet gewoon schenken? Bijschrijven als enen en nullen op hun bankrekening? Als een gift namens het kapitalisme, waar ze nooit aan mee mochten doen? Misschien knappen ze dan juist hun eigen huizen daar wel van op. Misschien huren ze onze bouwers ook in. Ook goed voor onze economie. En dan doen ze hun feestje extra goedkoop, samen. Dat lijkt me een mooie wensdroom.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten