Nepboter

“Geef mij de boter eens aan.”
Ik zoek op de tafel. Er staan heel wat witte kuipjes. Allemaal verschillend.
“Die, dat is de echte. Of niet?”
Nee. Geen boter. Maar ik geef het toch maar.

“Die andere is gewoon water. Met zout.”
Warempel. Dat vertelde ik een jaar geleden ook, en toen werd ik vreemd aangekeken.
Ze kijkt even naar het kuipje.
“Oh nee, ook niet. Nou ja. We hadden toch echte smeerbare boter?”
Ondertussen smeert ze toch maar op haar boterham.

Er staan heel wat witte kuipjes. Maar geen echte boter.
Het is zelfs geen margarine.
Het heet “Lekker op Brood”, “Bewust Light” of “Elke Dag”.
Het is geen boter. Het is zelfs geen margarine. En zo heet het ook niet.
Want zo mag het niet heten.

Er zit namelijk meer water in dan vet. Daardoor zitten er minder calorieën in, is het idee.
Dan word je minder dik. Tenzij je vindt dat het niet vet genoeg is, en dus meer gaat eten en smeren om te compenseren.

“Dat is toch eigenlijk beter voor je, echte boter, toch?”
Ik geloof dat zij het, net als ik, ook gewoon lekkerder vindt om gewone koeienboter te eten. Dan smeren we desnoods wat minder daarvan.

“Zeventig procent minder vet.”
Dat is dus bijna zeventig procent water, bijna dertig procent vet, en zout. Hardop vraag ik me af hoe dat water toch zo smeerbaar lijkt. Goed, het lijkt ook een beetje op witte zoutpasta. Maar toch knap dat het op het eerste gezicht met boter te verwarren is.

“Hoe doen ze dat eigenlijk? Daar moeten toch wel heel wat van die eh...”
Emulgatoren in zitten, zeg ik. En veel zout waarschijnlijk, om het vocht te binden. Gek dat je dat niet proeft. Blijkbaar is niet ieder soort zout even zout qua smaak. En het vet is vaak van planten gemaakt. Raapzaadolie. Of palmolie. Dat laatste wordt gewonnen op plantages in de tropen waar de arbeidsomstandigheden vaak twijfelachtig zijn, en de grond vaak niet helemaal legaal is onttrokken aan het oerwoud. Heel veel oerwoud.

Tenminste één van de kuipjes is smeerbaar gemaakt met glyceriden. Die maak je indirect uit aardolie of uit suiker, met een chemisch proces. Smeer-aardolie of smeersuiker dus. Niet per se gezond. De visolie, omega-3 vetzuren, die vroeger levertraan heetten, natuurlijk wel. Maar dat is minder dan één procent van de inhoud. Niet in verhouding tot de plaats die het op de verpakking krijgt.

De boterhamsmeersels bevatten meer water dan vet. De naam boter of margarine is wettelijk dan niet meer van toepassing. Mag niet. Eigenlijk zou het smeerbaar water moeten heten.

Maar ja. Dan verkoopt het natuurlijk niet lekker meer.

Bronnen o.a.:
http://www.volkskrant.nl/archief_gratis/article602186.ece/NEPVET
http://objectief.be/E471-mono-en-diglyceriden-van.html