“Het is de schuld van de consumenten,” zegt de bankier. “Ze gebruikten hun huis als geldautomaat, terwijl ze helemaal de hypotheek niet konden betalen als het slechter zou gaan. En ze gingen nog eens beleggen met dat geld voor hun huis ook!” Dit keer is het directeur de Ruiter van de Royal Bank of Scotland. En ik vermoed dat heel wat bankiers dit wel zouden willen zeggen. Leuk bedacht.
Maar ook erg grof, en allesbehalve fair. Want hoeveel advertenties heb ik de afgelopen decennia niet over me heen gekregen, als consument, van diezelfde bankiers? Achterop het betrouwbare krantje van de Vereniging Eigen Huis, staat een chique advertentie van betrouwbare bank DSB. Hoe ik dat huis makkelijk zou kunnen betalen. Oh nee, die bank bleek toch niet helemaal betrouwbaar he? Het krantje is ook van 2005, toen wisten we dat nog niet collectief. Sommigen bij de DSB moeten het wel geweten hebben, want die werden er toen rijk mee.
In “het Beste” van de jaren tachtig kun je ze al vinden, advertenties die je aanraden op de overwaarde van je huis een hypotheek af te sluiten. Voor de verbouwing. Of om een vakantiehuisje te kopen. En hoeveel hypotheken met lage rente zijn mij niet voor de neus gehouden, met als cadeautje een verbouwingsset, een vakantie, of de eerste maanden zonder aflossing? Alsof zo'n “gift” veel uit maakt op het rentebedrag dat je over twintig of dertig jaar moet ophoesten. Dat is makkelijk nog een keer de koopsom die je leent. Maar dat terzijde.
Op elke straathoek verschenen steeds meer onafhankelijke hypotheekadviseurs, die gratis onafhankelijk advies gaven over wat voor hypotheek ik zou kunnen nemen. “Neem een beleggingshypotheek!”, riepen die. “Maar als jullie gratis zijn, wie betaalt jullie dan?” vroeg ik. “De gezamenlijke banken”, was het antwoord. Hij verzweeg toen even dat de ene bank wat meer betaalde dan de andere, als ik maar een hypotheek bij die ene afsloot. Heel onafhankelijk.
Halverwege de jaren negentig werd ik letterlijk van straat geplukt, door een hypotheekadviseur die dacht dat ik met mijn studentikoze kleding best een leninkje kon aan gaan van een paar ton. Guldens toen nog. Beleggingshypotheek natuurlijk. Heel veilig, en kon makkelijk uit.
En de opbrengsten van die beleggingshypotheek? Die bleken bij veel kennissen en vrienden verdampt, toen de kredietcrisis toesloeg. Als je geluk had stond je oorspronkelijke inleg nog precies op de rekening. De winst was weg. Of er even wat geld bij kon. Want als lener droeg je het risico. Niet de bank. De bank roomde alleen een niet onaanzienlijk deel van jouw winsten af, elke maand. Maar dat was een detail.
Geld groeit aan bomen, toch? Nee, geld groeit blijkbaar op de rug van iedereen die heeft geleend. Die zijn nu niet alleen schuldenaar, maar nog schuldig ook. Een soort financiële erfzonde, met rente. Nu mogen we aflaten blijven betalen, omdat we voor de verleidingen van de bankierspriesters vielen. En wel graag door betalen, want anders valt de bank om, en kan de directeur zijn bonus niet meer vangen.
Schuld van de consument? Heel domme opmerking van onze bankdirecteur.
1 opmerking:
Ik denk dat je niet al te gemakkelijk de gehele schuld bij de banken kan leggen. We hebben ons allemaal laten voortslepen. Het is wel begrijpelijk: Je vrouw die een huis met tuin wil, kinderen die je een goede kans en goede buurt wil geven. En het verhaal dat huren weggegooid geld is (Aflossingsvrij lenen zeker niet, plus dat je ook nog eens je eigen onderhoud mag betalen)
We zijn allemaal schuldig. De banken door hun gedraai, de overheid die het geld nodig heeft gehad en niets heeft gedaan de burgers te beschermen, en wij, de burgers, die uit blinde hebzucht als de zut wil hebben die we niet kunnen betalen. Erger nog, met zijn allen de prijzen zo hebben opgedreven dat iedereen moet meedoen aan de vervloekte kermis om een gemiddeld leven te hebben.
We're all suckers. Get over it.
Een reactie posten