Kerkstaat

Marcouch mag misschien geen lijsttrekker worden voor de PvdA in Amsterdam West. Lekker belangrijk, Amsterdam West. Behalve als je er woont, natuurlijk. En dat heb ik wel gedaan. Marcouch zou kunnen afvallen omdat hij de “Scheiding van Kerk en Staat” niet respecteert.

Hoezo scheiding tussen Kerk en Staat? Hij betrekt de Islam bij het jongerenprobleem in Slotervaart. Niet vreemd, want de meerderheid van jongeren daar heeft een Islamitische achtergrond. Dat betekent niet dat ze per se vroom zijn, maar wel dat het een rol speelt in hun dagelijks bestaan en hun moraal. Lijkt me practisch, al is het de vraag hoe zijn achterban nu tegenover zijn politiek staat. Marcouch balanceert namelijk. Tussen heel westers roepen dat je niet te radicaal Islamiet moet zijn, maar je moet aanpassen. En anderzijds de Islamitische achtergrond respecteren een misschien daarmee ook het idee van Sharia: leven volgens de wet van God – of Allah dan, in dit geval.

Maar... daarmee respecteert hij het idee van Scheiding van Kerk en Staat niet. Schijnt. Tja. Vrijheid van Godsdienst betekent natuurlijk wel dat we niet verplicht willen worden om onder Sharia te leven. We willen wel zelf kunnen kiezen. Scheiding van Kerk en Staat hoort daar een beetje bij. Ooit onder Napoleon ingevoerd. Die was heel voorzienig.

Maar hoe zit het dan met de SGP? Die willen volgens hun statuten vrouwen bijna alleen achter het aanrecht. Oh ja, SGP is geen PvdA. Marcouch wel. En hoe zit het dan met het CDA? Jan Peter Balkenende, onze premier, komt uit een gereformeerd gezin. En van een gereformeerde Universiteit. En hij is van een Christelijke partij.

Voormalig premier Ruud Lubbers studeerde bij de Jezuieten, en is Katholiek. Of hij belijdt weet ik niet, maar ook hij hoorde bij CDA. Zijn voorganger Van Agt ook Katholiek. Verder terug wordt het pas goed vreemd bij Colijn. Vijf kabinetten lang. In bange dagen voor en tijdens de tweede wereldoorlog. Colijn was gereformeerd. Hij was lijsttrekker van een confessionele partij (de Anti Revolutionaire Partij, voorloper van het CDA). Met een heel speciale plek binnen de Gereformeerde gemeenschap. En toevallig was hij ook ooit KNIL militair betrokken bij wreedheden (maar dan vóór de eerste wereldoorlog), was hij ook minister van oorlog, minister van marine, hoofdredacteur van dagblad de Standaard, en maakte hij miljoenendeals in de olie. In de tijd dat een miljoen echt nog veel waard was.

Maar daar ging het me even niet om. Abraham Kuyper, voorganger van Colijn, was zelfs gereformeerd predikant. Alweer gereformeerd. Niet dat daar iets mee mis is, dat waren mijn ouders ook. Maar toch. Hij richtte ook de Vrije Universiteit op, waar Balkenende later weer studeerde.

Christelijke politiek mag al heel lang. Dat kun je terugvinden in standpunten over medemenselijkheid, maar ook over abortus, vinger op de knip houden en vlijtig en braaf zijn. Christelijke religie, en blijkbaar vooral de gereformeerde, is sterk vertegenwoordigd in onze kabinetten. Dus in onze Staat.

Scheiding tussen Kerk en Staat klinkt zo wel leuk, maar ook een beetje hypocriet. Natuurlijk kun je wel zeggen dat Kerk zich niet met Staat mag bemoeien, en omgekeerd. Maar echt los zijn ze blijkbaar niet. Misschien ging het daar ook niet om. Misschien ging het wel om de scheiding tussen elke willekeurige Kerk, en de natuurlijk Christelijk (en liefst) Gereformeerde Staat.